De warmtepomp - milieuvriendelijk verwarmen

Update 16 mei 2024: De formerende partijen hebben een coalitieakkord bereikt.
Onder andere zijn er nu geen plannen meer om de warmtepomp vanaf 2026 verplicht te maken.

Een nieuw zuinig verwarmingssysteem als je je oude cv-ketel vervangt, is desalniettemin een goed idee. Voor het klimaat en een groene toekomst. Fossiele energie biedt op lange termijn geen duurzame mogelijkheden. De warmtepomp biedt hier een oplossing.
Een warmtepomp is een verwarmingssysteem dat thermische energie van een koudere naar een warmere omgeving overbrengt. De warmtepomp werkt uitstekend in de wintermaanden om een gebouw te verwarmen.

De warmtepomp onttrekt warmte aan de externe omgeving en transporteert deze naar de binnenruimtes. De warmte uit de buitenlucht of de warmte uit de bodem wordt zo direct benut om huizen te verwarmen. Dit systeem zie je wereldwijd steeds vaker als alternatief voor gas verwarmingssystemen.

Maar het is niet beperkt tot de winter seizoenen. Er zijn specifieke warmtepompen met omkeerbaarheid, die zowel kunnen verwarmen als koelen, en die je het hele jaar gebruikt.

In dit artikel zullen we het concept van de warmtepomp  en de werking ervan uitleggen.

Hoe werkt een warmtepomp?

Het principe van de thermodynamica legt uit hoe een warmtepomp werkt. Het idee is dat warmte altijd van het warmste naar het koudste lichaam stroomt. Een warmtepomp maakt gebruik van energie uit de lucht, water of de bodem en pompt dit rond in een gesloten circuit.

Het koudemiddel dat de pomp gebruikt neemt warmte op uit de externe omgeving, wordt vervolgens gasvormig en krijgt een hoge temperatuur. Op dit punt wordt het gas door een condensor geleid, waar de warmte aan het water wordt afgegeven die wordt gebruikt voor het verwarmen van de ruimtes.

Vervolgens wordt het gas via een expansieklep teruggebracht naar de vloeibare toestand en opnieuw in het circuit gebracht. Dit proces herhaalt zich voortdurend en levert warmte aan de binnenruimtes.

Welke soorten warmtepompen zijn er?

Apparaten zoals warmtepompen stellen je in staat om warmte over te dragen van een bron met lage temperatuur naar een bron met een hogere temperatuur. Op de markt zijn verschillende soorten warmtepompen te vinden. Welke zijn dat en waar moet je op letten? Laten we ze samen bekijken!

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp gebruik je samen met je cv-ketel. In tegenstelling tot een volledig elektrische warmtepomp, de types die we hierna voorstellen, gebruik je nog steeds aardgas. Maar je spaart aanzienlijk op je energierekening. De cv-ketel springt bij als het erg koud buiten is of als je veel warm water nodig hebt. De hybride warmtepomp is meestal een lucht-water pomp.

Lucht-lucht warmtepompen

Dit systeem omvat de klassieke airconditioners die geschikt zijn voor het uitvoeren van kleine temperatuur- en vocht correcties in de omgeving (de zogenaamde airconditioning). Het is niet handig om deze technologie te gebruiken voor het verwarmen van je huis in de winter. Het kan niet volledig radiatoren vervangen en bespaart geen gasverwarming.

Om deze reden gaan we niet dieper in op dit type in ons blog.

De lucht-lucht warmtepomp heeft een elektriciteitsbron nodig om te functioneren. In dit geval zijn zonnepanelen of windenergie een optimale oplossing.

Lucht-water warmtepompen

De lucht-water warmtepomp geniet van toenemende populariteit voor verwarmingssysteem. Deze warmtepompen gebruiken de energie die aanwezig is in de buitenlucht om het water dat circuleert in het verwarmingssysteem van het huis te verwarmen of te koelen.

Wat betekent dat? Simpel gezegd, de warmtepomp absorbeert thermische energie uit de buitenlucht via een verdamper en transporteert deze naar het water in het verwarmingssysteem via een condensor. Dit proces staat bekend als het koelcircuit.

De efficiëntie van de warmtepomp wordt beïnvloed door de buitentemperatuur en de kenmerken van het gebouw waarin het wordt gebruikt. In tegenstelling tot lucht-lucht warmtepompen werken lucht-water warmtepompen goed, zelfs wanneer de buitentemperatuur laag is. Een goed geïsoleerd huis is wel een must voor een goed werkende lucht-waterpomp.

Dit type warmtepomp wordt vaak gebruikt voor het verwarmen en koelen van huizen omdat het gebruik maakt van buitenlucht, een gratis en onbeperkt element.

Water-water warmtepompen

In tegenstelling tot de hierboven beschreven typen gebruikt de water-water warmtepomp de thermische energie die aanwezig is in water als warmtebron. In wezen haalt dit apparaat de thermische energie uit het water, comprimeert het en gebruikt het om het water in een verwarmingscircuit van huizen te verwarmen. Wanneer je een ruimte wilt koelen, haalt de water-water warmtepomp de thermische energie uit het water van het verwarmingscircuit om het over te brengen naar het water van een koelcircuit.

Dit type warmtepomp wordt doorgaans gebruikt in commerciële gebouwen. Bovendien hebben warmtepompen met deze kenmerken toegang nodig tot een groot en kwalitatief goed waterreservoir.

Geothermische warmtepompen

Geothermische warmtepompen gebruiken de in de ondergrond opgeslagen thermische energie door middel van een reeks geothermische sondes die, aangesloten op de warmtepomp, de thermische energie van de bodem naar de warmtepomp overbrengen.

Omdat de temperatuur van de ondergrond vrijwel constant is, kan de geothermische warmtepomp het hele jaar door worden gebruikt.

Dit type vereist echter een hoge ontwerp- en installatiekosten en is niet interessant voor residentiële toepassingen.

Absorptiewarmtepompen

Absorptiewarmtepompen onderscheiden zich van andere typen omdat ze een koelvloeistof gebruiken om warmte van een warmtebron naar een verwarmings- of koelsysteem over te brengen. Deze warmtepompen werken door gebruik te maken van de capaciteit van bepaalde vloeistoffen om waterdamp uit de lucht of andere vloeistoffen op te nemen.

Wanneer de damp wordt opgenomen door het koudemiddel, vindt een verdampingsproces plaats dat thermische energie uit de omgeving opneemt. In deze warmtepompen wordt de damp vervolgens gecondenseerd, waarbij de thermische energie wordt vrijgegeven. Op dit punt kan de absorptie cyclus opnieuw worden gestart. Dit type warmtepomp wordt vaak gebruikt in industriële of commerciële toepassingen.

De prijs van een warmtepomp

Maar wat is de prijs van een warmtepomp? En loont het om een warmtepomp aan te schaffen? Met oog op de afschaffing van het prijsplafond voor energie en de gestegen energiebelasting op gas, zijn dit belangrijke vragen!

Over het algemeen varieert de prijs van een warmtepomp sterk, afhankelijk van het vermogen en de kenmerken van de installatie. Gemiddeld ligt de prijs tussen de € 3.000 en € 20.000, rekening houdend met de gekozen technologie. Hierbij zijn de installatiekosten inclusief berekend.

Warmtepomp en zonne-energiesysteem: besparing gegarandeerd

Als je een uitstekende energie-efficiëntie wilt behalen, is de combinatie van zonne-panelen en een warmtepomp de ideale oplossing! Zoals eerder vermeld, kan het samenvoeren van deze twee systemen leiden tot een besparing van maar liefst 80% op je energierekening. Een zonne-installatie produceert energie via zonnestraling, terwijl de warmtepomp gebruikmaakt van de thermische energie in de omgeving om het sanitaire water en de binnenruimtes te verwarmen.

Dankzij deze combinatie kan de elektrische energie die door de zonnepanelen wordt geproduceerd, worden gebruikt voor de werking van de warmtepomp, waardoor het gebruik van elektriciteit uit het netwerk wordt verminderd. Het gecombineerde gebruik van deze technologieën kan verschillende voordelen opleveren, zoals:

• Meer energieonafhankelijkheid
• Tot 80% lagere energiekosten
• Vermindering van CO2-uitstoot
• Algehele verbetering van de energie-efficiëntie van gebouwen

Samenvatting

De warmtepomp is een slimme constructie die efficiënte en milieuvriendelijke verwarming van ruimtes mogelijk maakt.

Het gezamenlijk gebruik van zonne-energie en een warmtepomp is een winnende oplossing voor iedereen die wil investeren in duurzame technologieën, wil besparen op hun energierekening en wil bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering.

Veelgestelde vragen

Is jouw woning geschikt voor een warmtepomp?

Om dit te kunnen beantwoorden hebben we een checklist voor je samengesteld. Laat je in ieder geval adviseren door een specialist of installateur!

• Is jouw huis niet ouder dan van 1995?
• Is je woning of huis voldoende geïsoleerd? Dan mag je huis namelijk ook ouder zijn.
• Heb je vloerverwarming of LTV-radiatoren? Dan is je huis waarschijnlijk geschikt voor een standaard warmtepomp.
• Heb je een ander warmteafgiftesysteem zoals gewone radiatoren? Doe dan de 50-graden-test of laat je adviseren door een installateur.
• De 50-graden test doe je zo: Zet je cv-ketel in de herfst of winter op 50 graden. Dit doe je voor een aantal dagen. Als het nog steeds warm in huis blijft, kan je waarschijnlijk voor een standaard warmtepomp kiezen. De reden is dat een normale warmtepomp water maar tot op 55 graden verwarmt.
• Een hoge-temperatuur-warmtepomp verwarmt ook prima zonder dat je aanpassingen aan jouw warmteafgiftesysteem of je huis moet uitvoeren. Deze pomp is wat krachtiger en verwarmt water tot 70 graden.

Hoeveel verbruikt een warmtepomp?

Het verbruik van een warmtepomp hangt af van het vermogen, de energie-efficiëntie en de gebruiksduur. Over het algemeen kan een warmtepomp met een hoge energie-efficiëntie tot 50-60% minder verbruiken dan een traditioneel verwarmingssysteem.

Wat kost een warmtepomp?

De kosten van een warmtepomp variëren tussen de € 3.000 en € 20.000.

Zijn er subsidies voor warmtepompen in Nederland?

Ja! Als je investeert om als huiseigenaar te verduurzamen kan je in aanmerking komen voor de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE). Kijk hier voor het stappenplan om de subsidie aan te vragen.