De waarheid over netcongestie: dit betekent het voor jou

Netcongestie is een belangrijk onderwerp in Nederland. Omdat ons land snel overgaat op meer elektriciteit en minder fossiele brandstoffen, vragen we meer van ons elektriciteitsnet en raakt het overbelast. Dit brengt zorgen met zich mee. Deze zorgen zijn groter geworden nu definitief is vastgesteld dat de salderingsregeling blijft bestaan. Maar wat houdt netcongestie eigenlijk in en welke ontwikkelingen brengt dit met zich mee die straks van invloed zijn op jou? Ontdek het in ons nieuwste blog.

Wat is netcongestie eigenlijk?

Er is alleen sprake van een vol energienet op de piekmomenten. We spreken van piekmomenten wanneer we massaal gebruikmaken van elektriciteit en maken hierin een onderscheid in afname en terugleveren. Qua afname geldt dat er piekmomenten zijn in de ochtend, namiddag en de avond. Dit zijn immers de momenten dat we thuis zijn van ons werk en stroom nodig hebben. Ook bedrijven passen in dit rijtje: zij gebruiken veel stroom en doen vaak op gelijktijdige momenten beroep op het elektriciteitsnet.

Het terugleveren van elektriciteit veroorzaakt ook piekmomenten, vooral rond 12.00 uur. Dit is het tijdstip waarop huishoudens met zonnepanelen overtollige stroom terugleveren die ze zelf niet nodig hebben. In de zomer leveren zij nog meer stroom terug; omdat de intensiteit van het zonlicht in deze maanden hoger is, produceren de panelen meer stroom. 

Netcongestie door de jaren heen

In eerste instantie was netcongestie vooral een kwestie voor grote energieverbruikers, maar in de loop der tijd heeft het zich uitgebreid naar een groter publiek. Volgens een brief van Jetten gericht aan de Tweede Kamer, dateert de eerste melding van netcongestie uit 2018. Deze melding is afkomstig van zonneparken in Drenthe en Groningen. Volgens dezelfde brief, zijn enkele jaren later de eerste bedrijven en huishoudens in Leeuwarden en Amsterdam getroffen en zette deze ontwikkeling door naar netcongestie in twee hele provincies: Noord-Brabant en Limburg. 

De uitdagingen vandaag de dag

Momenteel doet netcongestie zich voornamelijk voor bij grootverbruikers, waar in veel regio's geen ruimte is voor nieuwe aansluitingen of uitbreidingen. Hoewel deze uitdagingen vooral niet van toepassing zijn op consumenten en huishoudens, zijn er toch enkele vastgestelde problemen. Zo heeft de netbeheerder in Almere bijvoorbeeld eind november aangegeven dat er binnenkort geen ruimte meer is voor nieuwe woningen. Op basis van bovenstaande ontwikkelingen de afgelopen jaren, doet de Rijksoverheid de schatting dat we in dit tempo afstevenen op meer knelgebieden in Gelderland, Flevoland en Utrecht. Om te voorkomen dat het zover komt en om ons land verder te begeleiden in de energietransitie, zijn er een aantal ontwikkelingen gaande om dit te begeleiden. 

Uitbouw van het elektriciteitsnet

Netbeheerders als Stedin en Liander investeren miljarden euro’s in uitbreiding van het elektriciteitsnet. Ze schatten in dat er zo’n 105.000 kilometer kabel en 54.000 transformatorhuisjes nodig zijn om de anderhalf miljoen huishoudens op te vangen die momenteel kans hebben op stroomstoringen. De overheid zorgt er in dit geval voor dat er extra grond beschikbaar is om het net uit te breiden en wil sneller vergunningen verlenen aan projecten om het stroomnet uit te breiden. 

Netcongestie stuurt aan op het aanpassen van ons gedrag

Het uitbouwen van ons elektriciteitsnet gaat waarschijnlijk nog tien jaar duren, dus zijn er ook andere initiatieven om de netcongestie te verminderen. Vooral energieleveranciers hebben een aantal ontwikkelingen waar jij mogelijk binnenkort mee te maken hebt. 

Nieuw aanbod vanuit energieleveranciers 

Energieleveranciers proberen hun klanten aan te zetten tot slimmer gebruik van het elektriciteitsnet. Zo heeft Greenchoice recentelijk aangegeven dat ze per 1 april de piek- en daltarieven gaan omdraaien voor nieuwe klanten en biedt Budget Energie nieuwe klanten gratis stroom in het weekend. Met deze aanpassingen willen ze nieuwe klanten aanmoedigen om groene energie te gebruiken wanneer de zon schijnt. 

Daarnaast hebben een aantal energieleveranciers aangegeven dat ze terugleverheffingen gaan rekenen voor mensen met zonnepanelen. Hoewel het ook gaat om het slim gebruik van de door jou opgewekte energie, is deze verandering meer een gevolg van het blijven van de salderingsregeling. Waar salderen voor jou betekent dat je kosteloos de door jou overtollige opgewekte energie mag wegstrepen tegen je eigen verbruik, ontvangen energieleveranciers hier wel een factuur voor van de netbeheerders. Wil je weten welke energieleveranciers dit zijn en wat dit voor jou betekent? Bekijk dan het artikel over de ontwikkelingen rondom de salderingsregeling.

Netbewust op- en ontladen 

Netbeheerder Stedin is momenteel bezig met een pilot in Rotterdam rondom netbewust opladen. Dit betekent dat de laadpalen tijdens de piekuren, minder stroom geleverd krijgen om elektrische voertuigen op te laden. Daarnaast doen zij een oproep aan Nederland om überhaupt tussen 16.00u en 21.00u geen elektrische auto’s op te laden. Stedin verwacht dat de aankomende jaren zo’n 20 procent van de capaciteit opgaat aan laadpalen. Ze schetsen het voorbeeld dat voor iedere laadpaal die tijdens de piekuren uitstaat, een woning op het net kan worden aangesloten. 

Stimulans voor groot- en zakelijke verbruikers

Grootverbruikers hebben vandaag de dag de meeste hinder van netcongestie. Het is dan ook een quick win om hier krachten te bundelen. Daarom wil de overheid de zogeheten ‘energiehubs’ stimuleren. In een energiehub zitten meerdere partijen, die verbruik en opslag met elkaar afstemmen. Op die manier is er minder beschikbaarheid van het openbare net nodig, waardoor er meer ruimte ontstaat. Hoewel er al een paar voorbeelden zijn van energiehubs, is dit idee nog volop in de onderzoeksfase.

Zelf een steentje bijdragen aan het verminderen van netcongestie

Zoals je net las, ligt de - gedeeltelijke - oplossing van netcongestie in het aanpassen van je gedrag.

Wat een grote bijdrage levert en waar je zelf het meest invloed op hebt:

• Gebruik van jouw eigen duurzame energie op de momenten dat je het daadwerkelijk opwekt.
• Mocht je geen zonnepanelen hebben, dan helpt het om stroom af te nemen op momenten dat er veel opwek is.
• Heb je wel zonnepanelen? Je zelf opgewekte energie opslaan met een thuisbatterij is de oplossing voor later gebruik!

Doordat je op die momenten doorgaans niet thuis bent, is het een aardige logistieke uitdaging om dit in te regelen. Gelukkig hoef je dat niet allemaal zelf te doen. Er bestaan veel slimme apparaten en energiemanagementsystemen die je op afstand inplant en waarbij zij de rest doen.